Rozwód na pierwszej rozprawie
Do napisania artykułu zainspirowała mnie dzisiejsza rozprawa rozwodowa w sprawie prowadzonej przeze mnie dla jednej z moich Klientek. Cała rozprawa trwała 25 minut – wraz z odczytaniem przez sąd treści wyroku. Jak doszło do tego, że moja Klientka i jej mąż uzyskali rozwód na pierwszej rozprawie? Zapraszam do lektury artykułu.
Co trzeba zrobić, aby dostać rozwód na pierwszej rozprawie
Na spotkaniach z Klientami często powtarzam, że rozpraw przed sądem jest „wisienką na torcie” całego postępowania rozwodowego. Dlatego też, że możliwe było uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie, w mojej ocenie należy pamiętać o kilku kwestiach.
Uzyskanie szybkiego rozwodu na pierwszej rozprawie będzie możliwe wtedy, gdy:
- Pozew zostanie wniesiony przez powoda/powódkę (męża lub żonę) bez tak zwanych braków formalnych (albo ewentualne braki zostaną usunięte we wskazanym przez sąd terminie),
- W rozwodzie małżonkowie nie będą wnosić o orzekanie o winie (lub zgodnie będą wnosić o orzeczenie winy obu stron / winy jednej ze stron),
- Małżonkowie wypracują, podpiszą i przedstawią sądowi odpowiednio wcześnie przed rozprawą ich porozumienie o warunkach rozwodu (porozumienie rodzicielskie),
- W sprawie nie zostaną zgłoszone tzw. wnioski o zabezpieczenie,
- Na pierwszą rozprawę rozwodową stawią się do sądu oboje małżonkowie,
- Strony (lub strona) wskażą świadka, który również stawi się w sądzie na pierwszy termin rozprawy (dotyczy sytuacji, gdy małżonkowie posiadają przynajmniej jedno wspólne małoletnie dziecko).
Braki formalne pozwu o rozwód
Aby uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie, należy skoncentrować się na poprawnym poprowadzeniu każdego etapu sprawy. Pozew o rozwód jako pismo rozpoczynające sprawę o rozwód, musi zostać wniesione do sądu w sposób kompletny. Musi więc zawierać wszystkie te dokumenty, które są sądowi niezbędne po pierwsze do rozpoczęcia tej sprawy, a po drugie do wydania wyroku rozwodowego.
Do pozwu o rozwód trzeba więc załączyć:
- dowód uiszczenia opłaty sądowej od pozwu w kwocie 600,00 złotych (albo wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych),
- odpis aktu małżeństwa stron (może być skrócony),
- odpis aktu urodzenia małoletniego dziecka stron (lub małoletnich dzieci stron)
Jeżeli pozew zostanie złożony do sądu bez któregoś z powyższych dokumentów, sąd zamiast przejść do kolejnego etapu sprawy (czyli doręczenia pozwu drugiej stronie), będzie zmuszony do innego postepowania. Mianowicie, będzie musiał wezwać powoda (czyli małżonka wnoszącego pozew) do uzupełnienia braków formalnych.
Procedura ta niepotrzebnie opóźnia i wydłuża całe postępowanie. W dalszym ciągu rozwód na pierwszej rozprawie będzie możliwy, natomiast niewykluczone, że w sytuacji gdyby pozew był od początku złożony poprawnie, sama rozprawa byłaby wyznaczona szybciej.
Rozwód na pierwszej rozprawie a orzekanie o winie
Istnieje kilka kwestii, o których sąd musi orzec w wyroku rozwodowym (więcej na ten temat: https://adwokatbajtek.pl/co-zawiera-wyrok-rozwodowy/). Jedną z nich jest orzekanie lub też nieorzekanie o winie małżonków.
Sąd może udzielić stronom rozwodu bez orzekania o winie wyłącznie wtedy, gdy oboje małżonkowie zgodnie o to wnoszą. Innymi słowy, będzie takie orzeczenie będzie dopuszczalne tylko wtedy, gdy małżonek inicjujący sprawę rozwodową w pozwie będzie domagał się rozwodu bez orzekania o winie. Następnie, drugi z małżonków (czyli pozwany) w swojej odpowiedzi na pozew o rozwód wniesie dokładnie o to samo – czyli o orzeczenie rozwodu bez orzekania o winie.
Z uwagi na to, że najczęściej od złożenia pism procesowych (czyli najczęściej pozwu o rozwód i odpowiedzi na pozew) do pierwszej rozprawy rozwodowej mija kilka miesięcy, aby finalnie możliwy był rozwód na pierwszej rozprawie, ważne będzie, aby małżonkowie podtrzymali swoje stanowiska wskazane w pismach również na rozprawie.
Zgodne żądanie w zakresie nieorzekania przez sąd o winie małżonków za rozkład pożycia małżeńskiego umożliwi sądowi stosunkowo szybkie i ogólnikowe przesłuchanie stron na rozprawie (jest to czynność obowiązkowa. O tym, jakie pytania zadaje sąd na rozprawie rozwodowej, przeczytasz tutaj: https://adwokatbajtek.pl/pytania-na-rozprawie-rozwodowej/.
Inaczej będzie w przypadku, gdy jeden z małżonków bądź oboje będą wnosić o orzekanie o winie. Co do zasady, udowadnianie winy będzie pociągało za sobą konieczność przeprowadzenia tzw. postępowania dowodowego, które finalnie ma dostarczyć sądowi faktów do ustalenia, czy a jeśli tak to które z małżonków faktycznie jest winne temu, że małżeństwo się rozpadło.
Będą to najczęściej dowody z przesłuchania świadków, nagrania, fotografie, wydruki z portali społecznościowych, sprawozdania detektywów i inne. Konieczność przeprowadzenia tych wszystkich dowodów będzie oznaczała konieczność wyznaczenia przez sąd najpewniej kilku terminów rozpraw. Dlatego też w takim przypadku, rozwód na pierwszej rozprawie będzie mało prawdopodobny.
Jednakże, w mojej praktyce zawodowej miały już miejsce sytuacje, gdy małżonkowie uzyskiwali rozwód na pierwszej rozprawie nawet w sytuacji, gdy w sprawie było zgłoszone żądanie orzekania o winie. Najczęściej ma to miejsce wtedy, gdy jedno z małżonków zwyczajnie przyznaje się przed sądem do tego, że to on/ona ponosi wyłączną winę za rozpad małżeństwa. Sytuacje te należą do rzadkich, natomiast faktycznie czasami mają miejsce.
Porozumienie rodzicielskie a rozwód na pierwszej rozprawie
Jeżeli według stanu na dzień pierwszej rozprawy rozwodowej, małżonkowie posiadają przynajmniej jedno wspólne małoletnie dziecko (to jest dziecko poniżej 18-stego roku życia), sąd musi też orzec o kilku kolejnych kwestiach. A mianowicie o:
- sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem,
- miejscu pobytu dziecka (przy jednym z rodziców),
- kontaktach dziecka z tym z rodziców, z którym po rozwodzie dziecko nie będzie mieszkało na stałe (chyba, że rodzice zgodnie wnoszą o to, aby sąd nie orzekał w tej kwestii),
- wysokości alimentów na dziecko.
Wszystkie powyższe kwestie mogą zostać ustalone na dwa sposoby:
- ugodowo – to jest w pisemnym porozumieniu rodziców dziecka, następnie potwierdzonym przez małżonków na pierwszej rozprawie rozwodowej,
- bezpośrednio przez sąd, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego.
Szansa na rozwód na pierwszej rozprawie będzie największa wtedy, gdy małżonkowie przed tą rozprawą wypracują i podpiszą tak zwane porozumienie rodzicielskie. Więcej na temat porozumienia rodzicielskiego: https://adwokatbajtek.pl/rodzicielski-plan-wychowawczy/.
W praktyce wypracowywanie takiego porozumienia przebiega za każdym razem dość podobnie. W pierwszym kroku małżonkowie samodzielnie (lub przy pomocy swoich pełnomocników) ustalają zapisy porozumienia. Etap ten często odbywa się jeszcze przed złożeniem pozwu o rozwód do sądu. Następnie, ustalenia rodziców dziecka (dzieci) są spisywane. Powstały w ten sposób dokument porozumienia rodzicielskiego strony własnoręcznie podpisują.
Następnie, o zawarciu takiego dokumentu należy poinformować sąd. Jeżeli do zawarcia porozumienia dochodzi jeszcze przed skierowaniem pozwu o rozwód do sądu, w praktyce wypracowane porozumienie stanowi załącznik do pozwu. Więcej o załącznikach do pozwu przeczytasz tutaj: https://adwokatbajtek.pl/zalaczniki-do-pozwu-o-rozwod/. Strona pozwana wówczas w swojej odpowiedzi na pozew potwierdza fakt zawarcia porozumienia.
Do zawarcia porozumienia rodzicielskiego może dojść też na późniejszym etapie sprawy, przykładowo już po wymianie pierwszych pism procesowych (czyli pozwu i odpowiedzi na pozew). Wówczas wypracowane i spisane porozumienie dostarcza się sądowi już w toku sprawy, wraz z kolejnym pismem procesowym. Warto zrobić to jednak odpowiednio wcześnie przed rozprawą (co najmniej na tydzień/dwa przed zaplanowanym terminem pierwszej rozprawy rozwodowej), tak aby sąd miał czas na zapoznanie się z tym dokumentem. W tym wariancie, rozwód na pierwszej rozprawie w dalszym ciągu będzie możliwy.
Wreszcie, do wypracowania ugodowych warunków rozwód może dojść także dopiero na pierwszej rozprawie rozwodowej. Będzie to szczególnie prawdopodobny scenariusz wtedy, gdy już na etapie pism procesowych, stanowiska stron były częściowo zbieżne.
Możliwe jest zawarcie również tylko częściowego porozumienia rodzicielskiego – a mianowicie tylko co do części kwestii, o których w wyroku rozwodowym musi orzec sąd.
Przesłuchanie świadka na pierwszej rozprawie rozwodowej
Jeżeli małżonkowie posiadają co najmniej jedno wspólne małoletnie dziecko (czyli dziecko poniżej 18 roku życia), na pierwszej rozprawie rozwodowej sąd będzie musiał też ustalić, czy orzeczenie rozwodu w małżeństwie stron nie będzie sprzeczne z dobrem tego dziecka (lub dzieci).
W tym celu, sąd przesłuchuje wskazanego przez małżonka lub małżonków świadka. W praktyce najczęściej będzie to osoba z rodziny stron albo przyjaciel (przyjaciółka). Świadek ten najczęściej będzie przesłuchany na pierwszej rozprawie rozwodowej.
Świadka takiego sąd będzie przesłuchiwał wyłącznie na okoliczności związane z dzieckiem (dziećmi stron). Jeżeli małżonkowie nie wnoszą o orzekanie o winie, sąd w żadnym wypadku nie będzie pytał tego świadka o przebieg małżeństwa stron czy też przyczyny rozstania małżonków.
Rozwód na pierwszej rozprawie a wniosek o zabezpieczenie
Biorąc pod uwagę, że postępowanie rozwodowe trwa najczęściej od kilku do kilkunastu miesięcy, w pozwie o rozwód oprócz tzw. żądań głównych (czyli tego, co ma finalnie znaleźć się w wyroku rozwodowym kończącym całą sprawę), każda ze stron może zgłaszać tzw. wnioski o zabezpieczenie.
Poprzez złożenie wniosku o zabezpieczenie do sprawy rozwodowej, małżonek żąda zabezpieczenia (uregulowania) określonych kwestii na czas trwania postępowania (czyli od zgłoszenia wniosku o zabezpieczenie do prawomocnego zakończenia postępowania rozwodowego).
Zgłoszenie wniosku (lub wniosków) o zabezpieczenie w sprawie rozwodowej niemal na pewno uniemożliwi uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie. Będzie tak dlatego, że rozpoznanie każdego wniosku o zabezpieczenie pociąga za sobą konieczność wydania postanowienia przez sąd rozwodowy. W postanowieniu takim sąd albo uwzględnia (częściowo albo w całości) albo oddala wniosek o zabezpieczenie.
Ta decyzja z kolei pociąga za sobą możliwość wystąpienia przez każdą ze stron (czyli każdego z małżonków) do złożenia wniosku o uzasadnienie decyzji sądu co do zabezpieczenia.
Następnie, ten z małżonków, który wystąpił o uzasadnienie postanowienia (albo oboje małżonkowie – jeśli oboje takie wnioski o uzasadnienie złożyli), mają prawo do wniesienia zażalenia na postanowienie zabezpieczające, które finalnie będzie rozpatrywane przez sąd apelacyjny. Cała procedura zabezpieczeniowa opóźnia sprawę o rozwód realnie najczęściej o kilka miesięcy.
Porada prawna sprawa o rozwód
Na poradę prawną możesz zapisać się poprzez zakładkę „Porady”, którą znajdziesz w górnej części tej strony internetowej.
Z rozwijanego menu wybierz następnie jedną z dostępnych usług. Konsultacje (porady prawne) przeprowadzamy albo stacjonarnie, albo online. Biura Kancelarii znajdują się w Poznaniu oraz w Koszalinie. Porady online przeprowadzamy za pośrednictwem Zoom, Skype lub Whatsapp.
W kolejnym kroku zarezerwuj datę i godzinę spotkania.
Następnie wpisz swoje podstawowe dane.
Potwierdź swoje zamówienie klikając „Przejdź do płatności”.
Po zarezerwowaniu terminu i opłaceniu spotkania, otrzymasz ode mnie mailowo automatycznie potwierdzenie spotkania. Następnie skontaktuję się z Tobą jeszcze przed spotkaniem. Do zobaczenia!
