Równa stopa życiowa rodziców i dzieci
Kodeks rodzinny i opiekuńczy reguluje szereg zasad dotyczących relacji między rodzicami a dzieckiem. Nazywane są one zasadami prawa rodzinnego i stanowią one zbiór przepisów prawnych dotyczących kwestii majątkowych oraz niemajątkowych związanych z funkcjonowaniem rodziny. Podstawowymi zasadami prawa rodzinnego są: zasada dobra dziecka, zasada ochrony rodziny, zasada uniezależnienia stosunków rodzinnych od obcych im stosunków majątkowych.
Zasada dobra dziecka ma na celu przede wszystkim ochronę dziecka. Dobro to, zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego „obejmuje całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia. Z drugiej strony ma ono wyraźny wymiar materialny. Polega on na konieczności zapewnienia dziecku środków do życia i realizacji celów o charakterze osobistym, a w wypadku gdy ma ono swój majątek, także na dbałości o jego interes majątkowy” (II CKN 90/96). Dlatego też, dobro dziecka powinno być brane pod przy rozwodzie, orzekaniu o władzy rodzicielskiej, ustanowieniu przysposobienia.
Zasada ochrony rodziny nawiązuje do dobra rodziny oraz dobra dziecka. Ochrona rodziny powinna być najważniejsza podczas rozwiązywania jakichkolwiek sporów z nią związanych. Zasada ta ma swoje źródło w Konstytucji RP art. 18 „małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej”.
Zasada uniezależnienia stosunków rodzinnych od obcych im stosunków majątkowych dotyczy w głównej mierze sposobu zawierania małżeństwa kierując się wzajemnym uczuciem, nie uwzględniając przy tym sfery majątkowej. Zasada ta ma zatem zapobiegać wypaczaniu sensu powiązań rodzinnych.
Ponadto jedną z ważniejszych zasad prawa rodzinnego jest zasada obowiązku przyczyniania się małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny. Z tą zasadą powiązana jest też równa stopa życiowa rodziców i dzieci.
Zasadę tę reguluje art. 27 k.r.o. i zgodnie z nim oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.
Obowiązkiem małżonków objęte są zatem te potrzeby, których zaspokojenie „jest w danych okolicznościach usprawiedliwione interesem rodziny i odpowiada zasadom współżycia społecznego, a przede wszystkim zasadzie jednakowej stopy życiowej wszystkich członków rodziny” (III CZP 91/86).
Równa stopa życiowa a alimenty
Na rodzicach ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny względem dzieci. Jest on realizowany przez osobiste starania w wychowaniu dziecka oraz dostarczanie środków utrzymania. Zgodnie z art. 133 § 1 k.r.o. na rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, które nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Oznacza to, że dziecko, które nie ma możliwości samo się utrzymać, uzyska alimenty od rodziców.
Ustalając kwotę alimentów sąd bada możliwości zarobkowe (a nie rzeczywiście uzyskiwane wynagrodzenie) tego z rodziców, z którym dziecko na stałe nie mieszka i od którego będzie zasądzać alimenty. Dodatkowo sąd w wysokości alimentów uwzględnia wydatki na usprawiedliwione potrzeby dziecka. Więcej na temat alimentów na dziecko przeczytasz tutaj.
Co oznacza równa stopa życiowa
W prawie rodzinnym istnieje zasada równej stopy życiowej rodziców i dzieci. Jest ona ściśle związana z obowiązkiem alimentacyjnym oraz zasadą obowiązku przyczyniania się małżonków do zaspokajania potrzeb rodziny.
Jak wcześniej wspomniano, rodzice zobowiązani są do zaspokajania potrzeb rodziny oraz do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Usprawiedliwione potrzeby zostały uznane w doktrynie za takie, których zaspokojenie pozwoli uprawnionemu do alimentów dziecku osiągnąć poziom równej stopy życiowej z jego rodzicami.
Równa stopa życiowa oznacza, że dziecko nie powinno żyć na niższym poziomie materialnym niż jego rodzice. W praktyce równa stopa życiowa ma na celu spowodować, żeby zachowany został pewien ogólny standard życia, na jakim żyją rodzice osoby uprawnionej do alimentacji. Ponadto dzieci mają prawo do równej stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z rodzicami wspólnie, czy też oddzielnie.
Porada prawna - alimenty
Pojęcie „równa stopa życiowa” będzie pojawiało się szczególnie w sprawach o alimenty lub o przyczynianie się do zaspokajania potrzeb rodziny. W tych sprawach warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata, specjalizującego się w sprawach rodzinnych. Na pierwszą konsultację w sprawie możesz umówić się poprzez poniższy formularz.
