Zmiana formy kary ograniczenia wolności
Polski kodeks karny przewiduje kilka rodzajów kar. Są to: grzywna, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności oraz kara dożywotniego pozbawienia wolności. Sąd może wymierzyć karę ograniczenia wolności w jednej z dwóch form. W dzisiejszym artykule odpowiadam na pytanie, czy możliwa jest zmiana formy kary ograniczenia wolności.
Kara ograniczenia wolności – dwie formy
Artykuł 34 §1a Kodeksu karnego wskazuje, że kara ograniczenia wolności polega na:
- obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne (czyli potocznie zwane „odróbki”),
- potrąceniu od 10% do 25% wynagrodzenia za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny wskazany przez sąd.
Zmiana formy kary ograniczenia wolności
Wymierzenie oskarżonemu kary ograniczenia wolności w postaci tzw. prac społecznych powoduje, że taka osoba ma ograniczone możliwości zarabiania w czasie, kiedy musi wykonać prace społeczne. Czasami zatem klienci pytają, czy można zamienić prace społeczne na zapłatę określonej kwoty pieniędzy. Odpowiedź na powyższe pytanie mogłaby brzmieć „tak”, jednak tu należy doprecyzować.
Zgodnie z treścią artykułu 63a Kodeksu karnego wykonawczego, w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może zmienić formę obowiązku wykonywania pracy, przyjmując 20 godzin pracy na cele społeczne za równoważne 10% wynagrodzenia za pracę. Co istotne, orzeczona praca nie może przekroczyć 40 godzin w stosunku miesięcznym.
Przesłanki
Po pierwsze, żeby taka zamiana była możliwa, skazany musi być zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Sąd nie uwzględni zatem wniosku o zamianę prac społecznych na potrącenie z wynagrodzenia, jeśli skazany będzie wykonywał pracę na innej podstawie. Umowa zlecenie, umowa o dzieło czy też zupełny brak umowy oznacza nieuwzględnienie wniosku przez sąd.
Po drugie, w danej sprawie muszą wystąpić szczególnie uzasadnione wypadkach. Przyjmuje się, że taka sytuacja będzie miała miejsce wtedy, gdy wykonywanie kary ograniczenia w postaci jaka została pierwotnie wymierzona w podlegającym egzekucji wyroku, jest niemożliwie lub znacznie utrudnione. Co ważne, te ostatnie okoliczności nie mogą być przez skazanego zawinione. To, czy w danej sprawie występują takie szczególnie uzasadnione wypadki, będzie oceniał sąd w realiach konkretnej sprawy.
We wniosku można zatem powoływać się na:
- sytuację materialną skazanego,
- konieczność zapewnienia bytu rodzinie (żonie, dzieciom),
- chęć regulowania innych zobowiązań finansowych, a co z tym związane – konieczność regularnej pracy i odkładania pieniędzy,
- trudności z pozyskaniem stałej pracy w realiach rynku pracy.
Zmiana prac społecznych na potrącenie z wynagrodzenia – wniosek
Decyzji o ewentualnej zamianie formy kary ograniczenia wolności sąd nie podejmuje z urzędu. Żeby sąd w ogóle zajął się tą kwestią, skazany musi złożyć do sądu właściwy wniosek.
Do jakiego sądu złożyć wniosek? Wniosek składamy do sądu rejonowego. Jest to sąd, w którego okręgu kara ograniczenia wolności jest lub ma być wykonywana. Co istotne, nie musi być to więc dokładnie ten sam sąd, który wydał wyrok wymierzający karę ograniczenia wolności.
Ile kosztuje wniosek? Wniosek o zmianę formy wykonywania kary ograniczenia wolności jest dla skazanego bezpłatny.
Kto może złożyć wniosek? Wniosek o zmianę formy wykonywania kary ograniczenia wolności może złożyć skazany, obrońca, prokurator lub też sądowy kurator zawodowy.
Czy sąd rozpozna wniosek na rozprawie? Nie. Decyzję w przedmiocie wniosku sąd wydaje na posiedzeniu, a nie na rozprawie. Następuje to bez udziału stron.
Czy decyzja sądu jest ostateczna? Nie. Po złożeniu przez skazanego wniosku, sąd wydaje decyzję, w której albo zgadza się na zmianę formy kary albo też nie. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. A zatem od pierwszej decyzji sądu można się odwołać. Skuteczność odwołania będzie zależała od konkretnego stanu faktycznego sprawy i odpowiedniej argumentacji.
Zmiana kary ograniczenia wolności – kontakt
Prawo karne jest jedną ze specjalizacji mojej kancelarii. W sprawach tak ważnych jak kara za popełnione przestępstwo i związane z nią konsekwencje, warto skorzystać z pomocy adwokata posiadającego doświadczenie w sprawach karnych. Zapraszam do kontaktu w dogodnej formie. Na konsultację w sprawie z zakresu prawa karnego można umówić się do biura w Poznaniu lub w Koszalinie. Nasi klienci często wybierają również formę konsultacji online.
