Sprawa o podział majątku między rozwiedzionymi już małżonkami nierzadko bywa dużo bardziej skomplikowana niż samo postępowanie rozwodowe. Często w czasie pierwszej konsultacji w kancelarii, przy omawianiu tego, co wchodzi w skład majątku wspólnego, pojawia się pytanie o kwestię podział majątku a leasing. Najczęściej chodzi przy tym o leasing samochodu bądź samochodów. Szczegóły poniżej.
Podział majątku dokonywany jest po ustaniu wspólności majątkowej małżonków. Oznacza to, że do podziału majątku dochodzi po prawomocnym wyroku rozwodowym lub po ustanowieniu rozdzielności umownie, nawet w trakcie trwania małżeństwa.
Wedle art. 31 §2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego do majątku wspólnego należą w szczególności:
Ponadto w skład majątku wspólnego wchodzą przedmioty nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, z wyjątkiem tych, które zaliczane są do majątków osobistych małżonków.
Podziału majątku można dokonać na dwa sposoby. Pierwszym sposobem jest umowny podział, polega on na zawarciu stosownej umowy w formie pisemnej, a w przypadku gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość w formie aktu notarialnego. Drugim sposobem jest sądowy podział, polegający na skierowaniu sprawy do Sądu w celu przeprowadzenia postępowania sądowego. W przypadku sądowego podziału majątku należy złożyć wniosek do sądu rejonowego oraz uiścić opłatę od wniosku w wysokości 1000 zł. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się opłatę stałą w kwocie 300 zł.
Zgodnie z art. 7091 przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Umowa leasingu powinna zostać zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Stronami umowy leasingu są finansujący oraz korzystający. Finansującym może być jedynie osoba prowadząca przedsiębiorstwo, w zakresie działalności którego mieści się działalność leasingowa. Ważne jest, by działalność ta była prowadzona w sposób zorganizowany i ciągły, miała charakter zarobkowy oraz by podmiot ten prowadził ją we własnym imieniu.
Natomiast korzystającym może być każda osoba fizyczna i prawna. Korzystający nie musi być przedsiębiorcą. Jeżeli umowę tę zawiera przedsiębiorca w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej bądź zawodowej, to umowa leasingu ma charakter umowy handlowej. Osoba fizyczna może zawrzeć umowę leasingu jako konsument.
Po zakończeniu umowy leasingu, korzystający ma prawo wykupić przedmiot za ustaloną wcześniej wartość rezydualną.
Może dojść do sytuacji, w której umowa leasingu została zawarta w trakcie trwania małżeństwa oraz przedmiot leasingu został wykupiony przed rozwodem (podziałem majątku). Odpowiadając w takim przypadku na pytanie podział majątku a leasing, trzeba powiedzieć, że wówczas przedmiot umowy leasingu zostaje włączony do majątku wspólnego małżonków i po rozwodzie podlega podziałowi.
W przypadku sytuacji, gdzie przedmiot leasingu został wykupiony po rozwodzie, a umowa leasingu została zawarta w trakcie trwania małżeństwa, mamy do czynienia z innym rozwiązaniem. Jest to spowodowane tym, że część rat leasingowych zostało zapłacone z majątku wspólnego małżonków a do całkowitej spłaty i wykupu przedmiotu leasingu doszło po rozwodzie (podziale majątku).
Wobec tej sytuacji Sąd Najwyższy postanowił: „przedmiot leasingu stanowi składnik majątku osobistego uczestnika, a poniesione w czasie trwania wspólności majątkowej wydatki związane z umową leasingu są nakładami na ten majątek” (II CSK 322/14). Ponadto Sąd Najwyższy uznał, że „nakłady z majątku wspólnego na majątek osobisty małżonka już w chwili ich dokonywania muszą powodować przymnożenie (zakup nowych składników, ulepszenie już istniejących) lub utrzymanie majątku osobistego małżonka.
Tymczasem zawarta w czasie trwania wspólności majątkowej umowa leasingu z opcją zakupu przedmiotu tego leasingu nie była czynnością mającą spowodować powstanie majątku odrębnego uczestnika”. (II CSK 322/14). Sąd Najwyższy wskazał, że „późniejsze (mające miejsce już po ustaniu wspólności majątkowej) przekształcenie roszczenia o zakup w prawo własności nie zmieniło wspólnego charakteru praw majątkowych stron, skoro bowiem roszczenie o nabycie niepodzielnego przedmiotu przysługiwało im wspólnie, to tak samo traktować należy prawo, które powstało w wyniku realizacji tego roszczenia, nawet jeśli nabycie własności nastąpiło w wyniku czynności podjętych przez jednego małżonka po ustaniu wspólności. W tym wypadku dokonanie zakupu stanowiło działanie mające na celu zachowanie wspólnego prawa.” (II CSK 322/14)
Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego wykupiony przedmiot leasingu wejdzie więc w skład majątku wspólnego małżonków. Powoduje to sytuację, w której podczas podziału majątku małżonek, który nie był stroną umowy może domagać się rozliczenia praw z leasingu. Jednakże małżonkowi, który po orzeczeniu rozwodu wykupił przedmiot leasingu, przysługuje roszczenie o zwrot połowy wartości rat leasingowych jakie uiszczał po ustaniu małżeństwa, natomiast drugi z małżonków ma prawo do połowy wartości wykupionego przedmiotu leasingu.
W sprawie o podział majątku warto skorzystać z pomocy doświadczonego, profesjonalnego adwokata. Asysta prawna pozwala na możliwe zaplanowanie przebiegu postępowania, oszacowanie realności żądań każdej ze stron. Profesjonalny pełnomocnik może też działać za stronę wtedy, gdy emocje biorą górę i trudno jest podejmować racjonalne, zdroworozsądkowe decyzje.
W mojej kancelarii istnieje możliwość zarezerwowania terminu konsultacji rozwodowej online. Szczegóły znajdują się poniżej.
Dowody w sprawie o alimenty Sprawa o alimenty (jak również o podwyższenie alimentów, obniżenie alimentów…
Podział majątku przed rozwodem Rozwód i podział majątku często powszechnie uznawane są za możliwe do…
Pozew o rozwód – od czego zacząć Krokiem rozpoczynającym całe postępowania rozwodowe w sądzie jest…
Nie dam Ci rozwodu - prawda czy fałsz? Każda sprawa o rozwód jest inna. Czasem…
Porozumienie rodzicielskie Przydatnym narzędziem w toku sprawy o rozwód jest tak zwane porozumienie rodzicielskie. Jest to dokument,…
Zakaz kontaktów z dzieckiem W dzisiejszym artykule omawiam sytuacje, w których sąd rodzinny może orzec…