Zgodnie z treścią art. 261 §2 k.p.c., świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie (a zatem nie ma prawa odmówić zeznań w całości) co do zasady w dwóch przypadkach.
Odmowa odpowiedzi na pytanie polega na uchyleniu się od odpowiedzi na konkretne pytanie. Jest to więc uprawnienie węższe niż odmowa złożenia zeznań w całości (opisana powyżej).
Świadek w ramach tego uprawnienia może odmówić odpowiedzi na jedno, kilka lub wszystkie pytania. Musi jednak przystąpić do zeznań i chociażby wysłuchać zadanych pytań (w przeciwieństwie do sytuacji, w której świadek z góry odmawia składania zeznań w całości).
Po pierwsze, świadek może odmówić odpowiedzi na zadane pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w art. 261 §1 (patrz wyżej) na:
- odpowiedzialność karną,
- hańbę lub
- dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową.
Przyjmuje się, że hańba to naganna ocena ze strony społeczności/społeczeństwa, skutkująca utratą szacunku i uznania. Odmowa odpowiedzi na pytanie jest możliwa wtedy, gdy zeznania byłyby sprzeczne z najpowszechniejszym systemem norm moralnych i obyczajowych w społeczeństwie (tak m.in. komentarz do art. 261 k.p.c., red. nacz. Rylski/red. cz. III Olaś 2023, dostęp System Prawny Legalis).
Po drugie, świadek może odmówić odpowiedzi na zadane pytanie, jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej.
Należy pamiętać, że o możliwości skorzystania z prawa odmowy odpowiedzi na pytanie decyduje finalnie sąd.
Duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi.