W przypadku uprawomocnienia się wyroku sądu karnego, skazującego osobę na bezwzględnego karę pozbawienia wolności, postępowanie karne przechodzi do ostatniego etapu, czyli do etapu postępowania wykonawczego. Jest to etap, w którym ma nastąpić faktyczne osadzenie skazanego w zakładzie karnym i rozpoczęcie wykonywania orzeczonej kary.
Po stwierdzeniu prawomocności wyroku karnego, sąd sporządza tak zwane zarządzenie wykonania wyroku. W praktyce, decyzji o zarządzeniu wykonania wyroku towarzyszą dalsze dokumenty, a mianowicie nakaz przyjęcia skazanego do właściwej jednostki (zakładu karnego) oraz dodatkowo nakaz zatrzymania i doprowadzenia skazanego do właściwego zakładu karnego przez funkcjonariuszy policji.
W praktyce mają jednak miejsce przypadki, w których niezwłoczne i faktyczne osadzenie skazanego w więzieniu może zagrażać nie tylko życiu, ale i zdrowiu skazanego. Może również wiązać się z nadmiernymi, negatywnymi konsekwencjami dla osób najbliższych skazanego (dzieci, małżonka, schorowanych rodziców). Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności to procedura, która ma umożliwić skazanemu przedstawienie jego ciężkiej sytuacji faktycznej sądowi, a w konsekwencji w praktyce opóźnić moment rzeczywistego osadzenia w zakładzie karnym i rozpoczęcia wykonywania kary.
Pismem inicjującym omawianą sprawę jest wniosek o odroczenie wykonania kary. Należy go przygotować w formie pisemnej i powinien on spełniać wszystkie wymogi formalne przewidziane dla pism składanych w postępowaniu karnym.
Wniosek o odroczenie wykonania kary powinien zawierać uzasadnienie. W uzasadnieniu należy opisać dokładnie sądowi, który będzie rozpoznawał tę sprawę, dlaczego w ocenie skazanego natychmiastowe osadzenie go w zakładzie karnym będzie wiązało się ze szkodą dla jego stanu zdrowia czy też sytuacji życiowej osób najbliższych skazanemu. Przepisy Kodeksu karnego wykonawczego przewidują dwie przesłanki, na które można powołać się we wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności.
Zgodnie z treścią art. 150 §1 i §2 Kodeksu karnego wykonawczego, wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza do czasu ustania przeszkody. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.
Przyjmuje się więc, że mowa tu o sytuacjach, w których realizacja kary pozbawienia wolności jest niemożliwa albo niecelowa z uwagi na chorobę, w tym psychiczną. W związku z tym odroczenie ma charakter obligatoryjny. (tak: komentarz do art. 150 k.k.w., red. Lachowski 2023, wyd. 5/Potulski, dostęp System Informacji Prawnej Legalis)
Drugą podstawą prawną właściwą dla wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności jest art. 151 §1 Kodeksu karnego wykonawczego. Zgodnie z jego treścią, sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do roku, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. W stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
Tak jak wspomniałam na wstępie, każdą sprawę (czyli każdy stan faktyczny) sąd powinien oceniać indywidualnie z punktu widzenia tego, czy dany stan faktyczny spełnia przesłanki z art. 151 k.k.w. czy też nie. Jako okoliczności nieuzasadniające odroczenia wykonania kary (czyli takie, które finalnie nie przekonały sądu do wyrażenia zgody na odroczenie) są następujące:
Twierdzenia faktyczne będące podstawą wniosku o odroczenie wykonania kary należy dodatkowo poprzeć stosownymi dowodami. W przypadku przyczyny odroczenia wykonania kary w postaci choroby, należy do wniosku przedłożyć właściwą dokumentację medyczną, która będzie potwierdzała nasze twierdzenia co do stanu zaawansowania choroby.
Zgodnie z ogólną zasadą obowiązującą w postępowaniu karnym już na etapie postępowania wykonawczego, wniosek o odroczenie wykonania kary rozpoznaje ten sąd, który wydał wyrok w pierwszej instancji.
Wniosek można złożyć aż do momentu faktycznego rozpoczęcia wykonania kary przez skazanego, a zatem do momentu rzeczywistego zatrzymania skazanego przez funkcjonariuszy policji i doprowadzenia go (przetransportowania) do właściwego zakładu karnego.
W przypadku gdy wniosek zostanie złożony, a skazany np. doprowadzony do zakładu karnego czy aresztu śledczego, należy sprawę przekazać sądowi penitencjarnemu w celu oceny jako wniosku w przedmiocie orzeczenia przerwy w wykonywaniu kary (post. SN z 15.2.2008 r., WZ 2/08, OSNwSK 2008, Nr 1, poz. 378).
Kwestię opłat sądowych w sprawach karnych reguluje szczegółowo ustawa z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych. Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, wniosek o odroczenie wykonania kary podlega opłacie w kwocie 80 złotych.
Opłatę tę uiszcza się albo bezpośrednio na rachunek bankowy sądu właściwego do rozpoznania wniosku, albo bezpośrednio w kasie sądu. Potwierdzenie przelewu (w przypadku płatności przez Internet) albo znak opłaty sądowej należy dołączyć już do samego wniosku o odroczenie wykonania kary.
Na poradę prawną możesz zapisać się poprzez zakładkę „Porady”, którą znajdziesz w górnej części tej strony internetowej.
Z rozwijanego menu wybierz następnie jedną z dostępnych usług. Konsultacje (porady prawne) przeprowadzamy albo stacjonarnie, albo online. Biura Kancelarii znajdują się w Poznaniu oraz w Koszalinie. Porady online przeprowadzamy za pośrednictwem Zoom, Skype lub Whatsapp.
W kolejnym kroku zarezerwuj datę i godzinę spotkania.
Następnie wpisz swoje podstawowe dane.
Potwierdź swoje zamówienie klikając „Przejdź do płatności”.
Po zarezerwowaniu terminu i opłaceniu spotkania, otrzymasz ode mnie mailowo automatycznie potwierdzenie spotkania. Następnie skontaktuję się z Tobą jeszcze przed spotkaniem. Do zobaczenia!
Rozwód za porozumieniem stron Nie istnieje uniwersalny schemat sprawy rozwodowej. W praktyce bowiem, tak jak…
Jak długo trzeba płacić alimenty Na rodzicach małoletnich dzieci ciążą określone obowiązki. Jednym z nich…
Możliwości zarobkowe Alimenty Kwestia alimentów na dziecko ustalana jest przez sąd najczęściej w toku sprawy…
Zagrożenie nakazaniem zapłaty Kontaktowanie się rodzica (rodziców) z dzieckiem stanowi zarówno prawo, jak i obowiązek.…
Jak sąd oblicza alimenty Wysokość alimentów na dziecko może zostać obliczona albo samodzielnie przez rodziców…
Jak obliczyć koszty utrzymania rodziny Gdy rozwodzący się małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dziecko (dzieci), jednym…